YouTube kanalımda başlattığım kitap tavsiyeleri bölümünde, Koç Üniversitesi Yayınları yayımlanan “Bana Yalan Söylediler” adlı kitabı inceledim.
Seth Stephens-Davidowitz tarafından kaleme alınan ve “İnternet ve Gerçek Yüzümüz” alt başlığını taşıyan bu kitap, insanların kendileriyle ilgili söyledikleri pek çok şeyin doğru olmadığını verilerle örneklendiriyor.
Kitabın yazarı Seth Stephens-Davidowitz, Amerikalı bir veri bilimci ve ekonomist. Pensilvanya Üniversitesi’ne bağlı Wharton School’da ders veriyor ve yazıları New York Times’ta yayımlanıyor.
Yazar, verilerden yola çıkarak insanların söyledikleriyle yetinmek zorunda olmadığımızı ortaya koyuyor. İlk baskısı 2018 yılında yapılan 251 sayfalık bu kitabı Ferit Burak Aydar dilimize kazandırmış.
Seth Stephens-Davidowitz, araştırmalar yaparken çok kullandığı aracın Google Trendler olduğunu söylüyor. Çünkü Google Trends, farklı zamanlarda ve farklı yerlerde hangi kelimelerin ne sıklıkla arandığını size veriyor. Yazarın insanların davranışları hakkında veri elde etmek için kullandığı bir başka araç ise Google Adwords.
Google Trends ve Google Adwords’ü birlikte kullandığında insanların gerçek davranışlarını ortaya koyacak bilgi kümesi elde ediliyor. Yazar Google Trends ve Google Adwords dışında Wikipedia, Facebook, Stormfront gibi sitelerden de yararlanarak araştırmasını gerçekleştirmiş.
İnsanların bir günde internette ürettikleri veri miktarının 2,5 trilyon bayt olduğu düşünüldüğünde devasa bir bilgi havuzuyla karşı karşıya olduğumuzu fark edebiliriz.
Seth Stephens-Davidowitz, insanların interneti bir şeyler aramak kadar içini dökmek için de kullandığını söylüyor. Örneğin, “Patronumdan nefret ediyorum”, “Şarhoşum”, “Babam bana vurdu” gibi aramalar aslında insanların ruh halini deşifre ediyor.
Yazara göre insanlar, dostlarına, sevdiklerine, doktorlarına ve anketlere, hatta kendilerine bile yalan söylüyor. Örneğin karşısına anketçi çıkan biri, sorulara toplumun normal karşılayacağı ve kınamayacağı cevaplar vermeyi tercih ediyor.
Örneğin ne hikmetse, hepimiz belgesel izliyoruz; hiç kimse reyting listelerinde ilk sıralarda yer alan saçma sapan şeyleri izlediğini itiraf etmek istemiyor.
Meselâ cevabının doğruluğuna emin olamayacağımız iki soru size:
- Öğrenciyken hiç kopya çektiniz mi?
- Hiç aklınızdan birini öldürmek geçti mi?
Bu iki sorunun da doğru cevabını alabilmek çok zor. İnsanlar spor salonuna ne kadar sık gittikleri hakkında yalan söylüyorlar, yeni ayakkabılarının kaç para olduğu, o kitabı okuyup okumadıkları hakkında yalan söylüyorlar.
Hasta değilken hastayım diyorlar. İrtibatı koparmayalım diyorlar, ama koparacaklarını biliyorlar. Sorun sende değil bende diyorlar. Sevmiyorlar ama seviyorum diyorlar. Üzüntüden geberiyorlar ama kendilerini iyi göstermek için mutluyum diyorlar.
İşte bu bu yalanları yakalamanın ve gerçeğe ulaşmanı yolu veriden geçiyor. Verileri doğru analiz edenler her zaman gerçeğe ulaşacaklar. İnternetin sağladığı yeni bilgi türü hakikati ortaya koyuyor. Google’da, sosyal medyada, farklı sitelerde bıraktığımız her iz, hakkımızda bir şeyler söylüyor.
Bu dijital altın madenini araştıran uzmanlar insanların gerçekte ne düşündüklerini, istediklerini ve yaptıklarını keşfediyorlar. Doğru soruları sorduğumuz takdirde, Büyük Veri’den insan doğasına ilişkin öğrenebileceklerimizin sınırı yok.
İnsanlar internette en mahrem konularda aramalar yapıp, kendileriyle ilgili verileri işlenmesi için sunmuş oluyor. Bu dijital izleri ustalıkla işleyen özel ya da resmî kurumlar sizin hakkınızda en yakınlarınızdan bile daha fazla şey biliyor.
Kitapta yazar, gerçekte nasıl yaşadığımız ve düşündüğümüzle ilgili araştırmalar ve deneylerden yararlanarak, tüm dünyanın gerçekte ne kadar bir laboratuvar olduğunu büyüleyici ve çoğu zaman komik yollarla gösteriyor.
YouTube kanalımda ilerleyen günlerde farklı kitap önerileriyle de karşınızda olacağım.
Bana Yalan Söylediler adlı kitabı değerlendirdiğim videoyu aşağıdan izleyebilirsiniz:
Yeni videolardan haberdar olmak için kanalıma abone olmayı ve videoları beğenmeyi unutmayın!
YouTube: https://www.youtube.com/c/melihbayramdede
Yeni videolardan haberdar olmak için Telegram kanalıma da abone olabilirsiniz: https://t.me/melihbayramdede
Sosyal medyada lütfen beni takip edin:
Instagram: https://www.instagram.com/melihbayramdede
Tiktok: https://www.tiktok.com/@melihbayramdede
Twitter: https://twitter.com/melihbayramdede
Facebook: https://www.facebook.com/melihbayramdede
LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/melihbayramdede